جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در بحث از تمایز Sense از مدلول (reference)، اگر چه بحثهائی را در زمینه معرفت‌شناسی ملاحضه می‌کنیم، اما به نظر می‌رسد انگیزه اصلی فرگه ارائه نظریه‌ای در معناداری بوده است ، هر چند بیان صریحی از این نظریه را در آثار وی ملاحضه نمی‌کنیم. فرگه فیلسوفی رئالیست بوده است و نظریه وی رد مورد Sense و مدلول نیز رئالیستی می‌باشد. Sense مستقل از زبان و ادراک کننده زبان وجود دارد، اما در قالب الفاظ بیان شده و شامل نحوه معرفی نمائی مدلول می‌باشد. لفظ از طریق بیان Senes است که میتواند بر مدلولی دلالت داشته باشد. برداشت من از نظریه فرگه آنست که معنای یک لفظ عبارتست از Sense بانضمام مدلول مربوط به آن لفظ. فرگه معتقد است تناظری بین الفاظ و Sense و مدلول آنها وجود دارد، باین معنی که متناسب با الفاظ اشباع شده و اشباع ناشده، Sense و مدلول اشباع شده و اشباع ناشده وجود دارد. بنظر می‌رسد نمی‌توان توجیه مناسبی را برای اشباع نبودن Senes محمول ارائه داد. همچنین استدلالی مکفی برای اینکه جمله مدلول داشته باشد و مدلول آن نیز یکی از مقادیر حقیقی باشد از طرف فرگه ارائه نشده است ، اما ملاحظات وی در این خصوص می‌تواند معقول باشد، زیرا بین جمله‌های خبری و اسامی خاص از جهات منطقی و زبانی مشابهت‌هائی وجود دارد، علی‌الخصوص که اسم خاص بودن جمله برای فرگه این خاصیت را داشته است که بتواند قواعد منطق محمولات درجه اول را در مورد منطق احکام اعمال کند. با برداشت مذکور از نظریه معناداری فرگه، چگونگی ارزش معرفتی جمله‌های اینهمانی نظیر "ab" (در صورتی که درست باشد و "a" و "b" اسامی خاص باشند) و نیز درستی جمله‌هائی نظیر" پگاسوس وجود ندارد" توجیه مناسبی خواهند داشت . همچنین این نظریه توجیه مناسبی را در مورد جمله‌های نظیر "پادشاه کنونی فرانسه طاس است "ارائه داده و آنها را فاقد مقدار حقیقی می‌داند بطوری که این امر ناقض قانون طرد شق ثالث نخواهد بود، زیرا این گونه جمله‌ها فاقد معنی می‌باشند در حالیکه قانون مذکور در مورد جمله‌های معنادار صادق است . نظریه فرگه در مورد Senes غیر مستقیم توجیه مناسبی را از معنای یک عبارت در متنهای گرایشی ارائه می‌دهد، اما این نظریه دیگر فرگه مبنی بر اینکه نحوه معرفی‌نمائی مدلول مندرج Senes می‌باشد و نیز این نظریه که Senes یک عبارت را میتوان عینا به زبان دیگری ترجمه کرد چندان سازگار نمی‌باشد. اشکالات در مورد نظریه فرگه در مورد Senes و مدلول اسامی خاص و جمله‌های خبری قابل دفع می‌باشد. همچنین نظر وی در مورد Senes اسم خاص در زبان طبیعی (و نه در زبان استدلالی) می‌تواند با نظریه دسته‌ای (Cluster)، بنا به تفسیر معرفت شناختی از آن، سازگار باشد.

این مجموعه تلاشی است جهت استخراج رویکرد جان سرل به نظریه افعال گفتاری. سرل سخن گفتن یا افعال گفتاری را افعالی قاعده‌مند می‌داند، در واقع از نظر او در حین سخن گفتن کاری مطابق با قواعد انجام می‌دهیم. در پی اثبات این فرضیه سرل موضوعات متعددی را مورد بررسی قرار می‌دهد. او مسائلی نظیر قواعد و نهادها را مورد تحقیق قرار داده و به ارتباط آن‌ها با زبان می-پردازد. همچنین او به بررسی موضوع معنا می‌پردازد و نسبت آن با ذهن را مورد توجه قرار می‌دهد و از پی همه این‌ها سعی می‌کند تا قواعدی معناشناسی جهت انجام صحیح فعل گفتاری استخراج کند.در این تحقیق طبقه بندی سرل در مورد افعال گفتاری یا به عبارتی کارهایی که به وسیله زبان انجام می‌دهیم مورد مداقه قرار می‌گیرد. همچنین تحقیقات سرل بر روی افعال گفتاری غیرمستقیم، استعاره و کنایه که از نتایج تحقیقات سرل بر روی افعال گفتاری هستند نیز مورد بررسی قرارمی‌گیرد.جهت تبیین نظریه سرل ابتدا بخشی از اندیشه سه تن از فیلسوفان یعنی ویتگنشتاین، آستین و گرایس که آراء سرل تا حدی متأثر از آن‌ها است، تشریح می‌شوند، و در نهایت برخی نظریات سرل که از جانب فیلسوفان و زبان‌شناسان مورد نقد قرار گرفته، بررسی می‌شوند.واژگان کلیدی: جان سرل، افعال گفتاری، قاعده قوام بخش، واقعیت نهادی، معنا، افعال گفتاری غیرمستقیم، استعاره، کنایه، معناشناسی، کاربردشناسی

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

شاید مهم ترین علت انتخاب این کتاب ، بکر بودن موضوع آن در کشور و خالی بودن آن در مباحث و دیالوگ های فلسفه اخلاق در کشور بوده است . یعنی از یک سو بحث اخلاق فضیلت محوردر غرب که از نیمه قرن بیستم تاکنون یکی از مطرح ترین نحله های مطرح در اخلاق هنجاری در غرب است ، از ضرورت معرفی به جوامع فلسفی ایران برخوردار است ، و از دیگر سو اهمیت نویسنده این کتاب و اثرگذاری این کتاب در مجامع علمی - دانشگاهی مغرب زمین این ضرورت را افزون می سازد.

رساله حاضر، در زمینه فلسفه اخلاق، به تبیین و بررسی تئوری هنجاری‌ای پرداخته است که در طول تاریخ پرفراز و نشیبش، از اهمیت به سزایی برخوردار می‌باشد. اخلاق فضیلت‌مدار، که به دلیل فضیلت محوری‌اش از دو تئوری معروف سودگروی و وظیفه‌گروی متمایز می گردد، با تأکید بر فضایل و معرفی شکوفایی نفس به عنوان غایت اخلاق، بر آن است تا راه‌حلی برای بسیاری از معماهای اخلاقی ارائه کند. جایگاه جغرافیایی اخلاق فضیلت، به انضمام سیر تاریخی آن از عهد سقراط تا عصر حاضر، از تدوین تا ترویج و از افول تا احیاء، به همراه نقش حکیمان مسلمان در تفسیر آن، از جمله مباحثی است که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است. وجودشناسی و معرفت‌شناسی فضایل از جمله مباحث این رساله است. در این رابطه نظریه عینی‌گروی و مطلق‌گرایی مورد دفاع قرار گرفته است. گرچه این باور از سوی همه نظریه‌پردازان فضیلت مورد تأیید واقع نشده است، چنانکه افرادی مانند فوت را می‌توان در زمره ذهنی‌گرایان و مک‌اینتایر و پینکافس را در گروه نسبی‌گرایان قرار داد. شرایط فضیلت‌مندانه بودن فعل چیست؟ نقش آگاهی و اختیار در این رابطه چه می‌باشد؟ آیا مسئولیت اخلاقی در این تئوری جایگاهی دارد؟ آیا نقش شرایط پیشینی‌ای مانند عقاید، شخصیت، امیال و... از نظر مفسرین این تئوری مورد غفلت واقع شده است؟ در ضمن پاسخ به این پرسشها، در کنار نظریه ارسطو و پیروانش در تأیید مسئولیت فاعل اخلاقی، به دیدگاه برتارد ویلیامز اشاره شده است که با وضع واژه خوش‌شانسی، وضعیت اخلاقی را بیش از آنکه معلول تصمیم‌گیری و اراده بداند، متعلق خوش‌شانسی و بدشانسی می‌پندارد، تا آنکه سرانجام با معرفی شرمساری به عنوان نشانه اخلاقی بودن فرد، این واژه را جایگزین مسئولیت می‌نماید. توان فاعل اخلاقی نسبت به اکتساب فضایل و رذایل، نقش کلیدی فضیلت و انگیزه به عنوان دیگر شرایط، مورد تأیید ارسطو و پیروان اوست. و بالاخره اخلاق فضیلت، به‌رغم نقاط قوتش، از دو منظر دینی و غیردینی مورد انتقاد واقع شده است که برخی از آن کاستی‌ها مورد تأیید و بعضی مورد تردید قرار گرفته‌اند. در این رابطه ناموجه بودن انحصار سعادت به زندگی فضیلت‌مندانه و عدم توجه به سعادت اخروی و در نتیجه نپرداختن به نیت و انگیزه الهی، از جمله ایرادات دینی است که فقدان آنها در اخلاق فضیلت ارسطویی، از جامعیت آن کاسته است. سکوت اخلاق فضیلت درباره مفهوم عمل صحیح، فقدان قوانین اخلاقی، تعارض فضایل و دشواری شناخت فاعل فضیلت‌مند و ... از جمله ایرادات غیر دینی است.

ابن سینا در زمینه فلسفه و پزشکی نظامی را پی ریزی کرده است که شارحان متعددی در شرق و غرب در پی فهم و شرح آن بوده‌اند. این رساله در صدد فهم و تبیین ارتباط بین نظام فلسفی ابن سینا و طب اوست. طب سینوی، مبتنی بر پیش فرض‌های فلسفی ابن سیناست. او ضمن توجّه به عدم خلط مسائل علوم، در کتب طبی خود به وفور از مبانی و قواعد فلسفی به عنوان اصل موضوعی استفاده کرده است و معتقد است طبیب از آن جهت که طبیب است نباید وارد مسائل فلسفی طب شود. مسأله اصلی رساله آن است که نسبت فلسفه ابن سینا با طب سینوی چگونه است؟ نگارنده ضمن بررسی کارکردهای فلسفه در طب و ضرورت نگاه فلسفی به طب سینوی، تأثیرات هستی شناختی، فلسفه طبیعی و انسان شناختی فلسفه ابن سینا بر طب سینوی را مورد واکاوی قرار داده است.

این رساله ترجمه کتاب ‏‎"Quandaries and virtues"‎‏ اثر ادموند پینکافس است. نویسنده در این کتاب دو گونه نگاه یا دو روش دارد : 1- در بخشهای نخستین کتاب بیشتر با روش سلبی به دیدگاهها و نظریه های اخلاقی می پردازند و با نقدهای سهمگین خویش اغلب دیدگاهای اخلاقی موجود در باب معیار صواب و خطای احکام اخلاقی را به زیر چاقوی نقادی می کشاند. 2- از بخشهای میانی، نویسنده با نگاهی اثباتی به دنبال در انداختن طرحی نو در مسایل اخلاقی است. وی در فصل پنجم تعریف ابداعی خود از فضیلت را ارایه می کند. و در فصل ششم نظریه مختص به خود در باب معیار صواب و خطای اعمال اخلاقی را تبیین و اثبات می کند و نظریه خویش را فضیلت محور از نوع کمال گرایی می نامد. در دو فصل پایانی کتاب به یک بحث کاربردی تر می پردازد و در پی نیل به تعلیم و تربیت شایسته و صواب، بحثهای مفصلی طرح می کند. مترجم افزون بر ترجمه، بر هر فصل و به ویژه به دو فصل ششم و نهم، از منظر اخلاق اسلامی تعلیقاتی نگاشته است، که گاه نقد نظرگاههای نویسنده است و گاه توضیح و تبیین دیدگاههای نویسنده. همچنین مقدمه تقریبا مفصل این رساله که حاوی نگاهی کلی به فلسفه اخلاق و تاریخ اخلاق فضیلت است، حاصل تلاش مترجم است، که امید است مقبول طبع ارباب معرفت واقع افتد.

آیا عصر حاضر عصر بازگشت به دین است؟ آیا دین در این‌جا همان دین وحیانی است؟ چرا برخی به جای دین، سخن از بازگشت معنویت به میان می‌آورند و چرا برخی به جای بازگشت معنویت از انقلاب یا بیداری معنوی سخن می‌گویند. به هر تقدیر اگر معنویت دوباره احیاء شده‌است این به سود دین‌داران است و مدعیات ادیان نظام‌مند تاییدی دوباره می‌یابد یا این‌که معنویت مذکور، مروج دین‌داری آزاد و در تقابل با دین رسمی و وحیانی است؟ زمینه‌‌سازی برای پاسخ به مسائل مطرح شده دغدغه تحقیق حاضر است.

بخش نخست :در این بخش کوشش شده است تا دورنمایی از دوران جدید و تمدن مدرن(مدرنیته) ارائه شود. بخش دوم: در این بخش با نگاهی گذرا به چالشها و بحرانهای دوران مدرن، بالاجمال به مهمترین رویکردها و دیدگاههای انتقادی نسبت به فرهنگ و تمدن جدید پرداخته شده است و در فصلی مجزا رویکرد پست مدرن (به عنوان یکی از مهمترین واکنشها در برابر بحرانهای دوران نوین و هم به عنوان وضعیت مدرنیته در انتهای راه) مطرح گردیده است.بخش سوم (رهیافت دینی). این بخش در سه فصل ارائه شده است. در فصل نخست با نگاهی دینی (اسلامی ) به داوری در مورد برخی از مهمترین مولفه های معرفتی دنیای مدرن(مدرنیسم) پرداخته شده است. در فصل دوم نیز در باب نقد و بررسی اندیشه پست مدرنیسم و میزان توانایی آن نسبت به نجات انسان معاصر-با رهیافتی دینی-اشاراتی آمده است.فصل سوم از بخش پایانی نیز چالشها و بحرانهای انسان مدرن را در چهار محور مورد وارسی و مطالعه قرار داده است.